Każde dziecko w indywidualny sposób uczy się świata. Jedne szybciej odróżniają kolory, inne wcześniej zaczynają chodzić lub mówić. Ważne jest, by monitorować dziecko i na bieżąco oceniać poziom jego rozwoju. Na bazie obserwacji można określić, czy integracja sensoryczna nie jest w żaden sposób zaburzona.

Czym jest integracja sensoryczna?

Mianem integracji sensorycznej określa się umiejętność dziecka do odczuwania, rozumienia i klasyfikowania wszystkich informacji, jakie otrzymuje poprzez zmysły (dotyk, słuch, węch etc.) oraz własny organizm. Innymi słowy to współdziałanie naszych zmysłów do prawidłowego funkcjonowania w życiu codziennym. Jeżeli integracja sensoryczna działa poprawnie, wszelkie bodźce, jakie nieustannie otrzymujemy, przetwarzane są przez mózg, który następnie wysyła odpowiedni impuls. Dzięki temu dziecko w naturalny sposób adaptuje się w otoczeniu, lepiej się uczy i ma wyższą samoocenę.

Układy sensoryczne

Wyróżnia się trzy układy sensoryczne: układ dotykowy, przedsionkowy i prioprioceptywny. Tylko ich prawidłowe i wzajemne działania pozwoli dziecku nawiązać pełen kontakt z otoczeniem oraz właściwie rozszyfrowywać sygnały, jakie wysyła mu własny organizm.

• Układ dotykowy oczywiście określa zmysł dotyku i umożliwia odczuwanie ciepła, zimna, gładkości danej powierzchni, bólu, ciśnienia itd.

• Układ przedsionkowy jest niezbędny do koordynacji ruchów oczu, głowy oraz całego ciała. Dzięki niemu możemy chodzić po równoważni, huśtać się, utrzymywać równowagę stojąc na jednej nodze.

• Układ prioprioceptywny, którego zadaniem jest wysłanie do mózgu informacji, jakie dostarczają mu nasze mięśnie i stawy, np. stać w jednej pozycji przez klika sekund, pisać na komputerze, biegać wokół parku.

Dla lepszego zrozumienia schematu przetwarzania bodźców przez mózg, można je podzielić na np. rejestrację oraz integrację, wówczas łatwiej będzie zrozumieć objawy ewentualnego zaburzenia przetwarzania bodźców sensorycznych.

Reakcja dziecka na bodźce

Alarmujące jest, gdy dziecko apatycznie lub bardzo gwałtownie reaguje na jakikolwiek ruch czy dotyk. Wówczas może mieć kłopoty z rejestrowaniem. Jeżeli natomiast trudności sprawia mu koordynacja ciała oraz motoryka, może to oznaczać problemy z integracją. Ponadto, jeżeli dziecko ma duże kłopoty z mówieniem, nauką w szkole, organizacją czasu oraz źle się zachowuje, może to potraktować jako objaw zaburzenia przetwarzania bodźców zmysłowych. Wówczas warto skonsultować się ze specjalistą. Ewentualna terapia ma zachęcić dziecko do aktywności, za pomocą której uczyć będzie odpowiednich reakcji na różne bodźce sensoryczne. Najlepsze w tym celu są ukierunkowane ćwiczenia oraz swobodne, naturalne, dziecięce zabawy. Niezbędne jest także motywowanie dziecka do aktywności poprzez odpowiednie, przyjazne komunikaty, by terapia przyniosła zamierzony rezultat.